Review Canon 5D Mark IV

Al weer behoorlijk wat jaartjes fotografeer ik naar volle tevredenheid met de Canon 5D Mark III. En hoewel tevreden, zie ik de concurrentie links en rechts voorbij snellen. De verwachtingen zijn dan ook hoog gespannen wanneer Canon dan eindelijk de opvolger, de Canon 5D Mark IV aankondigt. Eerlijk gezegd spatten die verwachtingen bij het zien van de definitieve lijst aan specificaties direct uiteen. Zo neemt de lichtgevoeligheid niet toe en worden langgekoesterde wensen van Canon-professionals (lagere ISO’s en een kantelbaar scherm) niet toegevoegd. Canon neemt zijn klanten op dit moment kennelijk niet echt serieus, anders dan bijvoorbeeld Fuji. Wel is er ineens een verrassing, Dual Pixel RAW. Tijd voor een test in de natuur.

Vandaag is het dan zover. Vanuit Cameratools krijg het bericht dat er een camera voor me klaar staat. Direct stap ik in de auto en rij naar Apeldoorn. Vanuit de winkel duik ik direct de bossen in. Een donkere omgeving met flinke contrasten, een ideale plek om de 5D Mark IV eens stevig aan de tand te voelen, en vooral 1 op 1 te vergelijken met de Mark III.
Eenmaal uit de tas ziet de Mark IV er direct vertrouwd uit. Er is nagenoeg niets veranderd aan het uiterlijk van de camera. Alle knopjes zijn er nog en zitten op dezelfde plaats. Wat goed is, hoeft natuurlijk niet veranderd te worden, dus kan ik snel aan de slag. De menu’s zijn mijn volgende halte. Ook die zien er vertrouwd uit, al zijn er wat nieuwe opties. De voornaamste zijn:

• Dual Pixel RAW: aan het RAW-bestand wordt ’diepte-informatie’ toegevoegd. Hiermee kun je achteraf je compositie en scherpstelpunt aanpassen. Helaas kan dit alleen met Digital Photo Professional van Canon zelf. Hoewel dit als een enorme innovatie klinkt, valt het in de praktijk enorm tegen. Je kunt in de marges inderdaad nog iets aanpassen. Maar een mislukte foto blijft een mislukte foto. Het is wat dat betreft nog geen Lytro lichtveldcamera. Het geeft echter wel aan welke mogelijkheden we in de nabije toekomst gaan krijgen. Met deze optie aan, kun je geen speciale foto’s zoals HDR en dubbele belichtingen meer maken.
• GPS: met de Mark III is het nodig om een dure losse GPS-ontvanger aan te schaffen. De GPS zit in het nieuwe model netjes binnen de behuizing. Bij instapmodellen is dit al enkele jaren zo. Voor mij blijft het dan ook een raadsel waarom dit soort handigheidjes wel tijdig in de goedkopere camera’s zitten (iedere compact heeft tegenwoordig GPS) en niet in de hoger segment camera’s. Vergelijk het met auto’s. Hoe raar zou het zijn wanneer een Skoda van € 10.000 zelf kan inparkeren en een dure Audi van € 30.000 niet. In cameraland werkt het kennelijk net andersom. Gelukkig is die tijd voorbij en zit er nu dus wel een GPS in de Mark IV. Hierbij dient wel opgemerkt te worden dat dit behoorlijk wat stroom vreet. Verplaats je je niet veel, dan kun je de interval op 5 minuten zetten. Dit scheelt uiteraard in de energiehuishouding.
• Wifi: nog zo’n feature dat zijn weg al lang heeft gevonden in consumentencamera’s, maar nu dus ook in de Mark IV. De wifi in de camera creëert een eigen netwerk, waarop je met de telefoon, tablet of computer kunt inloggen. Met bijvoorbeeld je telefoon kan je vervolgens de camera bedienen. Dit kan handig zijn bij wildlife op afstand of het voorkomen van trillingen. Er zit wel ongeveer een halve seconde vertraging op de wifi-verbinding.
• Intervaltimer: ditmaal een feature van de betere afstandsbedieningen. Je kunt nu in de camera zelf aangeven hoeveel foto’s de camera moet maken en hoeveel tijd er tussen moet zitten. Perfect, want dit is echt iets dat functionaliteit toevoegt in het fotograferen van startrails of bijvoorbeeld time lapse-filmpjes.
• Bulbtimer: nog een persoonlijke doorn in het oog: de maximale sluitertijd van 30 seconde in de manuele stand. Slechts met een afstandsbediening kan je in de bulb-stand een langere sluitertijd forceren. Maar dan moet je wel een afstandsbediening bij je hebben. Ook dat probleem is verleden tijd, want je kan de bulbstand nu gewoon netjes invoeren in een menu. Het wachten kan beginnen!

Eén van de grootste wijzigingen is touchscreen, opnieuw afkomstig uit het consumentensegment. Zonder aan de knopjes te zitten, kun je nu heel gemakkelijk alles aanpassen via het scherm zelf. En dankzij deze toevoeging, lukt dit dus ook op de smartphone. Niet alleen kun je zo door allerlei menu’s scrollen, ook de scherpstelling laat zich zo prima en snel regelen. Met 1 tik op het scherm verandert de scherpstelling. En dit punt blijft dan ook scherp wanneer je je camera gaat bewegen. Nu is dat voor de fotograaf misschien minder relevant, maar voor mensen die met de camera willen filmen werkt dat prima. Bij het scherm valt 1 ding enorm op: het kleurverschil met de Mark III. Dit was bij de overstap vanuit de Mark II ook al het geval. Toen ging het om een verbetering, nu een verslechtering. De kleuren zijn te warm en te groen, en wijken op deze manier aanzienlijk af van het beeld dat uiteindelijk op het geheugenkaartje belandt.

Tot zover de bediening. De handleiding telt maar liefst 610 pagina’s, dus mogelijkheden genoeg met deze camera. Ik beperk me in deze review verder tot het gebruiksgemak en vooral de technische prestaties.

Hoog op het verlanglijstje staat een camera die beter overweg kan met hoge ISO-waarden. Ik fotografeer graag aan de uiterste randen van de dag, waarbij ISO-waarden van 6.400 geen uitzondering zijn. En bij een correcte belichting levert dat zeker bruikbaar beeld op. Anderzijds past een beetje ruis ook wel bij dergelijke extreme sfeertjes. De verwachtingen zijn hoog gespannen, want hoewel de maximale ISO-waarde zelf niet is toegenomen, mag je verwachten dat de techniek hier niet stil heeft gestaan. Dat blijkt gelukkig ook, de beelden van de Mark IV bevatten minder ruis. Toch is het verschil tussen de Mark III en de Mark IV veel kleiner dan gehoopt. Dat heeft ongetwijfeld weer te maken met het aantal pixels (30 megapixels vs 21 megapixels). Persoonlijk snap ik de keuze voor de toename van het aantal megapixels niet, zolang dat ten koste gaat van de beeldkwaliteit. Die was ongetwijfeld veel beter geweest bij een gelijk gebleven aantal pixels.

Het dynamisch bereik is een ander aandachtspunt, ofwel een grootst mogelijke contrast tussen zwart en wit. Het verschil tussen de Mark II en de III was ooit aanzienlijk, dus hopelijk maakt Canon met de Mark IV eenzelfde grote stap vooruit. Reeds in het veld lijken de histogrammen van de III en de IV erg veel op elkaar bij exact dezelfde instellingen. Thuis valt het verschil ogenschijnlijk ook wat tegen, maar dat blijkt per foto te verschillen. Een rondje internet leert dat het dynamisch bereik van de Canon 5D Mark IV het beste is van alle Canons, maar dat deze wel achterblijft ten opzicht van de concurrent. Het dynamisch bereik van de camera maakt een extremere nabewerking mogelijk zonder dat er lelijke artefacten ontstaan.

Qua gebruik is er dan nog de focussnelheid. Bij de Mark III gaat dat nogal eens mis. Helaas heb ik geen dieren om me heen om dat goed te testen. Een beukenblad onder omstandigheden met een laag contrast blijkt voor de Mark IV toch nog niet zo gemakkelijk. Daar staan veel mogelijkheden tegenover die significant beter gaan, zoals het automatisch volgen van onderwerpen zonder dat elementen in de voor- of achtergrond afleiden.

Wat dan weer tegenvalt is het gebruik van de burstmodus. Op papier moet de IV een verbetering zijn ten opzicht van de III. Na 5 foto’s gaat het ritme omlaag en na nog een aantal foto’s begint het wegschrijven echt te haperen. Die haperingen duren langer dan bij de Mark III. Daarmee is deze camera niet echt een wildlifecamera, evenmin een sportcamera. Het gat met de 1DX Mark II is gigantisch groot. Logisch dat het vlaggenschip niet te veel concurrentie moet krijgen, maar betere prestaties zijn eingelijk wel wenselijk. Ook hier lijkt de keuze voor 30 megapixels niet zo goed uit te vallen.

Conclusie

Dat brengt ons bij een conclusie. Hoewel niet alle facetten getest zijn, valt er toch wel een rode draad te destilleren uit de ervaringen in het veld. De Mark IV is een verbetering ten opzichte van de Mark III. De techniek heeft in die jaren niet stil gestaan, maar is bij Canon veel minder hard gegaan dan bij de concurrent. Het verschil tussen de Mark III en Mark IV is veel kleiner dan gehoopt en verwacht had mogen worden. Natuurlijk koop je met de Mark IV een dijk van een camera. Zeker de betere nabewerkingsmogelijkheden (voortkomend uit een beter dynamisch bereik) zullen menig fotograaf aanspreken. Wie een overstap wil maken naar full frame of zijn 5D Mark II wil upgraden, heeft met de Canon 5D Mark IV fantastische mogelijkheden. Of het enorme prijsverschil de overstap vanuit een 5D Mark III rechtvaardigt is voor iedereen een persoonlijke keuze. Voor mij persoonlijk is het verschil te klein en wacht dan ook al met smacht op de 5D Mark V, hopelijk dan wel met veel hogere (maar ook lagere) ISO’s, een kantelbaar scherm en een ruimere buffer. Het aantal megapixels mag dan gewoon gelijk blijven.

Pluspunten:

• 30 megapixels (voor mij niet echt relevant, maar voor velen toch erg wenselijk)
• Groter dynamisch bereik en daarmee betere nabewerkingsmogelijkheden
• Touchscreen
• Ingebouwde GPS
• Wifi
• Intervalmogelijkheden

Minpunten:

• Veel te hoge prijs
• Geen kantelbaar scherm
• Kwaliteit hoge ISO’s slechts beperkt toegenomen
• Beperkte buffercapaciteit
• Idioot grote bestanden bij filmen (niet specifiek getest, maar wel belangrijk aandachtspunt voor wie de camera wil aanschaffen of te filmen)
• Rare kleurweergave scherm
• Dual Pixel RAW voegt te weinig toe (klik op de link voor een review over dit item)

Grote dank gaat uit naar Cameratools voor het ter beschikking stellen van de apparatuur!